Η Βόμβα του Δημογραφικού

 Η  Βόμβα του Δημογραφικού

 

Ένα δύσκολο μέλλον προδιαγράφουν οι εκτιμήσεις για την πορεία του δημογραφικού, που παραμένει μια βραδυφλεγής βόμβα. Η συρρίκνωση του πληθυσμού απειλεί με πολυδιάστατες καταστροφικές επιπτώσεις.

Η χώρα μας αντιμετωπίζει το πρόβλημα ενός πληθυσμού που συρρικνώνεται. Σύμφωνα με στοιχεία του ΙΟΒΕ, ο πληθυσμός της Ελλάδας μειώθηκε κατά 4% ή κατά 441.000 τη δεκαετία 2011-2021. Αυτό συνέβη καθώς τόσο το φυσικό ισοζύγιο (γεννήσεις – θάνατοι) όσο και το μεταναστευτικό, είναι αρνητικά. Οι γεννήσεις στην Ελλάδα άρχισαν να μειώνονται σε σχέση με τους θανάτους ήδη από το 1980, αλλά κατά τη διάρκεια της κρίσης πολλοί Έλληνες έφυγαν από τη χώρα, συμβάλλοντας στο αρνητικό μεταναστευτικό ισοζύγιο.

Ο μεγαλύτερος κίνδυνος του δημογραφικού είναι η μείωση των οικονομικά ενεργών πολιτών. Είναι πολύ μικρό το ποσοστό Ελλήνων που εργάζονται σήμερα – 37% του πληθυσμού της Ελλάδας εργάζεται σήμερα, ενώ 1 στους 3 νέους είναι άνεργος–. Στη χώρα μας αλλάζει το προφίλ του εργαζομένου, μετατίθεται προς ένα προφίλ εργαζομένου μεγαλύτερης ηλικίας.

Παρ’ όλα αυτά, η Ελλάδα διαθέτει μια δεξαμενή ασφαλείας – τις γυναίκες. «Είμαστε από τις χαμηλότερες χώρες με τη συμμετοχή γυναικών στο εργατικό δυναμικό». Λιγότερες από 6 στις 10 γυναίκες με μικρά παιδιά εργάζονται στη χώρα μας, σε αντίθεση με 9 στους 10 άντρες,  η εικόνα είναι καλύτερη στα αστικά κέντρα.

Η ισότητα των φύλων είναι σύνθετος δείκτης, αλλά είμαστε τελευταίοι στην Ευρώπη, αν μετρήσουμε τη συμμετοχή γυναικών σε εργασία και άλλες θέσεις. Πρέπει να υποστηριχθούν οι Ελληνίδες που θέλουν να κάνουν παιδί χωρίς να θυσιάσουν την είσοδο και την πρόοδό τους στην αγορά εργασίας.

Οι διάφορες δημογραφικές προβολές του ΙΟΒΕ έκρουσαν τον κώδωνα του κινδύνου. Στο σύνολο της Ευρωζώνης, ο πληθυσμός αναμένεται να μειωθεί κατά 4,2% μέχρι το 2100 – στην Ελλάδα κατά 24%, φτάνοντας το 8,1 εκατ.

Ο ΙΟΒΕ προβλέπει πως στο πιο αισιόδοξο σενάριο, το οποίο προϋποθέτει υψηλή μετανάστευση, ο πληθυσμός θα μειωθεί κατά 16%, σε 8,9 εκατ., μεταξύ του 2022 και του 2100. Σε περίπτωση μηδενικών μεταναστευτικών ροών, η συρρίκνωση του πληθυσμού αναμένεται να είναι κατά 45%.

Εν γένει όμως οι δημογραφικές εξελίξεις θα οδηγήσουν σε μικρότερο εργατικό δυναμικό, με μεγαλύτερη μέση ηλικία.

Όσον αφορά την εκπαίδευση –με εξαίρεση το λύκειο, η Ελλάδα έχει τον χαμηλότερο αριθμό μαθητών ανά εκπαιδευτικό στις χώρες που παρακολουθεί ο ΟΟΣΑ.

Απαιτείται η ανάπτυξη ενός συνεκτικού πλαισίου πολιτικής, με στόχο την καλύτερη ενσωμάτωση των γυναικών στην οικονομική και κοινωνική ζωή της Ελλάδας, και την εξασφάλιση των κατάλληλων συνθηκών, για την ανακοπή της δημογραφικής κατάρρευσης.

Θεοκλήτη Μεσουρίδου

Πρόεδρος Συλλόγου Τριτέκνων Περιφέρειας (Νομού) Αττικής

Γεν. Γραμματέας Πανελλαδικής Ομοσπονδίας Τριτέκνων (ΠΟΤ)